Europejski bank centralny: od “cokolwiek będzie konieczne” do “dajcie to”

Co się stało: Wczoraj wieczorem, po nadzwyczajnym posiedzeniu rady zarządzającej, EBC ogłosił nowy tymczasowy program zakupu aktywów o wartości 750 mld EUR (około 6% PKB strefy euro) do końca roku - lub w razie potrzeby dłużej - w odpowiedzi na Wybuch COVID-19. Uwzględnione zostaną wszystkie aktywa w ramach APP (Asset Purchase Programmes – Programy Zakupu Aktywów), a zakupy będą realizowane w elastyczny sposób (tzn. możliwe jest wcześniejsze sfinansowanie włoskiego długu). EBC postanowił także rozszerzyć zakres aktywów kwalifikujących się do zakupu na niefinansowe papiery dłużne przedsiębiorstw oraz złagodzić standardy zabezpieczeń, aby umożliwić bankom pozyskiwanie środków na większą część ich aktywów, w tym na wierzytelności przedsiębiorstw.

Wielkość ma znaczenie: Program Pandemicznych Zakupów Ratunkowych (PEPP) zostanie uzupełniony miesięcznymi zakupami w wysokości 20 mld EUR QE (luzowania ilościowego) i 120 mld EUR ogłoszonych w zeszłym tygodniu, dzięki czemu całkowita kwota zakupów na pozostałą część roku wyniesie 1,1 bln EUR, czyli ponad 110 mld EUR miesięcznych zakupów aktywów. Oczywiście, w ramach programu reinwestycyjnego EBC będzie również kontynuował wymianę zapadających papierów wartościowych. Umieszczając to w kontekście historycznym: miesięczne zakupy netto QE osiągnęły szczytowy poziom około 85 mld EUR w 2016 r. (zob. wykres poniżej). Zwiększy to cały zasób APP, który zgromadził już 2,6 bln EUR aktywów, o 40%.

Bez limitów: Biorąc pod uwagę tak gwałtowny wzrost miesięcznych zakupów, EBC zasadniczo pożegnał się z limitem emitenta wynoszącym 33% - który jest limitem narzuconym samemu sobie, aby nie posiadać więcej niż jednej trzeciej długu danego kraju. Nie jest to oficjalna decyzja o zniesieniu tego limitu, ale uważamy, że jest to formalność, która powinna nastąpić w krótkim czasie po wdrożeniu przez EBC komunikatu PEPP. Tymczasem klucz kapitałowy zostanie na razie utrzymany, ale będzie stosowany w sposób "elastyczny", co pozwoli na tymczasowe odstępstwa. Wreszcie, EBC stwierdził, że jest "w pełni przygotowany" do zwiększenia programu "o tyle, o ile będzie to konieczne i tak długo, jak będzie to konieczne" i jest gotów "zbadać wszystkie opcje i wszystkie ewentualności, aby wesprzeć gospodarkę w tym szoku". Dlatego też w przypadku dalszego znacznego pogorszenia się warunków finansowych należy spodziewać się, że w najbliższym czasie zostaną ogłoszone dodatkowe niekonwencjonalne i kreatywne środki polityczne.

Zamknięcie spreadu: Chociaż ogłoszenie nie wzbudziło większego optymizmu rynkowego po stronie instrumentów kapitałowych - kontrakty futures wzrosły tylko nieznacznie (0,5 do 2%) – to rynki obligacji są jednak bardzo zadowolone z ogłoszenia EBC, przy czym spread dla Włoch jest niższy o +85 pb, dla Grecji niższy o 155 pb, a wszystkie inne spready również spadają w tempie dwucyfrowym (dla 10 letnich terminów zapadalności).

Tymczasowe problemy z zaopatrzeniem? Pomimo serii kryzysów fiskalnych, rozszerzenie PSPP i wprowadzenie PEPP może tymczasowo ograniczyć podaż obligacji skarbowych dostępnych na rynku, przynajmniej do momentu uruchomienia bodźców fiskalnych - których planowane emisje netto były już wcześniej niskie lub wręcz ujemne, co z pewnością będzie zmniejszając ich rentowność. Według szacunków EBC poprzednie QE (poluzowanie polityki pieniężnej) obniżyło benchmark 10-letnich obligacji niemieckich o 100 pb, a efekt ten prawdopodobnie nasili się wraz z nowymi programami. Jednak większość krajów zapowiedziała już ogromne pakiety fiskalne na ponad 100 mld euro bez gwarancji, 1 100 mld euro z gwarancjami, co wskazuje na prawidłowy dobór wielkości przez EBC ex post.
Rysunek 1: Miesięczne zakupy netto w ramach QE (skala lewa, mld EUR) vs. akcje QE (skala prawa, mld EUR)
Rysunek 1: Miesięczne zakupy netto w ramach QE (skala lewa, mld EUR) vs. akcje QE (skala prawa, mld EUR)
 Źródło: Refinitiv, Allianz Research, Euler Hermes
Pod pojęciem niewypłacalności rozumiemy stan faktyczny – niezdolność do regulowania zobowiązań na rzecz wierzycieli. Do końca ubiegłego roku były to upadłość likwidacyjna, jak i układowa. Po zmianie prawa, w tym roku, postępowanie układowe oddzielono, dla podkreślenia zmiany wyodrębnione postępowania naprawcze nie mają już w nazwie „upadłości”. Dla zachowania porównywalności danych bieżących z tymi z lat ubiegłych (gdy postępowanie układowe było rodzajem upadłości) nadal traktujemy łącznie wszystkie przypadki postępowań upadłościowych i naprawczych, jako niewypłacalność przedsiębiorstw. Ponadto nadal otworzenie tych postępowań oznacza dla dotychczasowego dostawcy de facto brak bieżącej płatności – z tego powodu Euler Hermes na całym świecie, pod pojęciem niewypłacalności, rozumie zarówno przypadki likwidacji firm, jak i wszczęcia w ich przypadku procesów naprawczych (jak np. objecie w USA firmy ochrona przed wierzycielami z tytułu Chapter 11).
Grzegorz Błachnio
Euler Hermes
Artur Niewrzędowski
MultiAN PR

Euler Hermes to światowy lider na rynku ubezpieczeń należności handlowych oraz jeden z liderów w zakresie gwarancji ubezpieczeniowych i windykacji należności. Posiadająca ponad 100 lat doświadczenia firma oferuje klientom z sektora business-to-business (B2B) usługi finansowe, wspierające zarządzanie środkami pieniężnymi i należnościami. Sieć wywiadowni gospodarczych śledzi i analizuje codzienne zmiany wypłacalności małych, średnich oraz międzynarodowych firm działających na rynkach odpowiadających za 92% światowego PKB. Firma posiada siedzibę główną w Paryżu i działa w ponad 50 krajach, gdzie zatrudnia ponad 5.800 pracowników. Euler Hermes jest spółką zależną Allianz oraz posiadającą rating AA. W 2018 roku skonsolidowane obroty firmy wyniosły 2,7 mld €, ubezpieczyła ona na całym świecie transakcje biznesowe o wartości wynoszącej na koniec 2018 roku 962 mld €.

W celu uzyskania dalszych informacji zapraszamy do odwiedzenia strony internetowej: www.eulerhermes.com, LinkedIn lub Twitter @eulerhermes

W Polsce grupa Euler Hermes jest obecna od 1998 roku. Towarzystwo Ubezpieczeń Euler Hermes SA oferuje ubezpieczenia należności handlowych oraz gwarancje ubezpieczeniowe. Jednocześnie druga spółka działająca na polskim rynku - Euler Hermes Collections Sp. z o.o. oferuje windykację należności, raporty handlowe, ocenę ryzyka oraz program analiz branżowych. Obsługę klientów zapewnia Euler Hermes Services Polska Sp. z o.o.
 
Uwaga dotycząca stwierdzeń wybiegających w przyszłość: Stwierdzenia zawarte w niniejszym dokumencie mogą zawierać stwierdzenia dotyczące przyszłych oczekiwań oraz innego rodzaju stwierdzenia wybiegające w przyszłość, oparte na aktualnych opiniach i założeniach kierownictwa firmy, obejmujących znane i nieznane czynniki ryzyka oraz niepewności, które mogą powodować osiągnięcie rzeczywistych wyników, rezultatów lub zdarzeń mogących istotnie odbiegać od tych wyrażonych lub dorozumianych w takich stwierdzeniach. Obok stwierdzeń wybiegających w przyszłość, co wynika z ich kontekstu, wyrazy „może”, „będzie”, „powinno”, „oczekuje”, „planuje”, „zamierza”, „przewiduje”, „uważa”, „szacuje”, „prognozuje”, „potencjalny” lub „kontynuuje” oraz podobne wyrażenia oznaczają stwierdzenia wybiegające w przyszłość. Rzeczywiste wyniki, rezultaty lub zdarzenia mogą w istotnym zakresie odbiegać od przewidywanych w takich stwierdzeniach, między innymi z powodu: (i) ogólnych warunków ekonomicznych, w tym w szczególności warunków ekonomicznych w kluczowych sektorach działalności Grupy Euler Hermes oraz na kluczowych dla niej rynkach, (ii) wyników osiąganych na rynkach finansowych, w tym na rynkach rozwijających się, również ze względu na niestabilność i płynność rynku oraz zdarzenia związane z kredytami, (iii) częstotliwości oraz zakresu zdarzeń objętych ochroną ubezpieczeniową, w tym zdarzeń powodowanych przez klęski żywiołowe oraz wiążących się ze wzrostem wydatków na likwidację szkód, (iv) poziomu powtarzalności zdarzeń, (v) zakresu niespłacanych kredytów, (vi) poziomu stóp procentowych, (vii) kursów wymiany walut, w tym m.in. kursu wymiany EUR/USD, (viii) zmian w poziomie konkurencji, (ix) zmian przepisów prawa i regulacji, m.in. dotyczących konwergencji walutowej oraz Europejskiej Unii Walutowej, (x) zmian w zakresie polityk banków centralnych i/lub władz innych krajów, (xi) wpływu przejęć spółek, w tym także kwestii związanych z integracją, (xii) działań restrukturyzacyjnych, oraz (xiii) ogólnych czynników związanych z konkurencją na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i/lub globalnym. Wystąpienie wielu z tych czynników może być bardziej prawdopodobne lub mogą one przyjmować bardziej wyraźną postać na skutek działań terrorystycznych i ich konsekwencji. Firma nie ma obowiązku aktualizacji żadnych stwierdzeń wybiegających w przyszłość.