Metal Sektörü Risk Raporu

Nihai pazarlardan ve emtia oynaklığından kaynaklanan zayıflık

Sektör Risk Derecelendirmesi Hassas

Bölünmüşlük
Uluslararasılaşma
Sermaye Yoğunluğu
Kârlılık

Bölünmüşlük
Uluslararasılaşma
Sermaye Yoğunluğu
Kârlılık

İnşaat sektöründen gelen destek
ABD'de başarıyla tamamlanan yeniden yapılanma
Madencilik sektöründe güçlenen nakit akışı

Kapasite fazlası ve özellikle çelik alanında güven eksikliği
Emtia fiyatlarındaki oynaklık
Çevre ve sürdürülebilirlik konuları
Rusya – Ukrayna savaşı sebebiyle çıkan enerji krizi sebebiyle üretimde maliyetlerin artması ve daralma

useful description of image if informative and not decoration only.

Neler Takip Edilmeli?

Küresel ticaret ivmesi ve siyasi gelişmeler,
Başta Çin'de olmak üzere inşaat ve otomotiv sektörlerindeki talep göstergesi,
Yüksek stok yönetimi,

Sene başında bazı alanlardaki talep yavaşlaması ve zayıf emtia fiyatlarıyla karşı karşıya kalan sektör bir de Covid-19 krizi nedeniyle; ciddi fiyat düzeltmeleri, talep kaybı ve üretimin durması gibi zorluklarla yüzleşmek zorunda kaldı. Otomotiv, havacılık ve tüketicilere yönelik imalat başta olmak üzere bir dizi nihai pazarda önemli zayıflıklar bekliyoruz. Ancak, inşaat sektöründe hızlı bir toparlanma olacaktır.

Çelik sektörü ise AB ithalat kısıtlamalarının yalnızca sınırlı bir rahatlama getirdiği kapasite fazlası ile mücadele ediyor. Çin’de karantina kapanmaları devam ederken, bir dizi fabrika da stoğa yönelik üretime devam etti. Bu nedenle ciddi bir stok birikimi oluştu. Diğerlerinin yanı sıra, otomotiv ve havacılık alanındaki Avrupalı şirketler bu durumdan özellikle etkileniyor. Avrupa'daki çelik tüketiminin yaklaşık yüzde 20'sini otomotiv sektörü gerçekleştiriyor ve bu sektördeki birçok büyük şirket, üretim hatlarını kapattığını ve üretimi azalttığını duyurdu. CRU'ya göre âtıl üretim Avrupa'da 19 milyon ton, ABD'de ise 5 milyon ton. Dünya Çelik Derneği (WSA) verilerine göre, küresel çelik üretimi geçen yıla göre yüzde 15 azaldı. Nispeten yüksek maliyet yapısı nedeniyle Birleşik Krallık özellikle bir zayıflık gösteriyor. Sektörün, kriz öncesi ortalama FAVÖK marjı tek haneliydi ve Avrupa'da zaten zarar ediyordu. Halihazırda ise kârlılık kalmamış olabilir.

Daha da kötüsü, sektör, sera gazı emisyonlarına ilişkin düzenlemeler kapsamında ciddi önlemler alması gereken sektörlerin başında geliyor. Çeşitli alt segmentlere sahip sektörde bilançolar ise 2019 yılının sonunda ortalama 2,0 olan net borç/FAVÖK oranıyla sağlam görünüyor. Bu da şirketlerin mevcut zorlukların üstesinden gelmesine olanak tanıyor. Bununla birlikte, özellikle nihai müşteri talebinde ve/veya maliyet tabanında zayıflıkla mücadele etmek zorunda kalan alt sektörlerin ayakta kalmakta zorlanacağını tahmin ediyoruz.

Küresel metal piyasası, 2022'de 3940,17 milyar dolardan 2023'te %7,4 bileşik yıllık büyüme oranıyla (CAGR) 4230,27 milyar dolara yükseldi. Rusya-Ukrayna savaşı, en azından kısa vadede, COVID-19 salgınından küresel ekonomik toparlanma şansını alt üst etti. Bu iki ülke arasındaki savaş, birden fazla ülkeye yönelik ekonomik yaptırımlara, emtia fiyatlarında artışa ve tedarik zinciri kesintilerine yol açarak mal ve hizmetlerde enflasyona neden oldu ve dünya genelinde birçok pazarı etkiledi

Bu esnada son 40 yılın en sert enflasyon dalgasıyla mücadele eden FED’in parasal sıkılaşma dönemine geçişinin ve Çin’de ki “Zero-Covid” politikasının etkilerinin sonucu olarak emtia fiyatları 2022 yılının ikinci yarısında düşüş trendine girdi.

Metal fiyatları, daralan talep, resesyon beklentileri ve parasal sıkılaşma nedeniyle pandemi öncesi fiyatlarına yaklaşmıştır.

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve iki ülkenin bulundukları jeopolitik konum ve savaşın ne kadar süreceğinin belirsizliği ülkelerin yaptırımları sebebiyle çıkan enerji krizi özellikle sektörü doğrudan etkiledi. 2022 yılının ilk çeyreğinde hızla yükselen enerji fiyatları, tavan fiyat vb. uygulamalar sonucunda savaş öncesi fiyatlarına yaklaşmaktadır.

Dünya Çelik Derneği verilerine göre, 2022 yılında Küresel Çelik Piyasası %0.4 artarak 1.84 milyar mt’ye ulaştı. 2023 yılında ise %2.2 artarak 1.88 milyar mt seviyesine ulaşması beklenmektedir.

Türkiye Metal Sektörü Görünümü

Makine ve metal sektörü, Ar-Ge'ye yaptığı katkılar, yeni ürün geliştirme ve nispeten yüksek verimliliği ile Türkiye ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. Sektör, ileri teknolojinin üretim süreçlerinde kullanılması ve yeni modellerin geliştirilmesine de yansıyan yenilikçi ve teknolojiye dayalı yapısı nedeniyle de oldukça önemlidir. Makine ve metaller sektörü, metal ürünlerin imalatı ile makine ve mekanik teçhizat imalatından oluşmaktadır.

Halen metal sektöründe 31.000'e yakın işyerinde 150.000'e yakın kişi istihdam edilmektedir. Metal sektörü başta otomotiv olmak üzere savunma, inşaat ve enerji sektörleri başta olmak üzere birçok sektöre girdi sağladığı için birçok ülkenin vazgeçilmezi durumundadır.

Türkiye’nin ihracat verileri 2022 yılı sonunda 254,2 Milyar Dolar ile bir önceki yıla göre 12.9% artış göstermiş olup, Demir ve Demir Dışı Metaller sektörü ihracatı 2022 Ocak-Aralık döneminde, önceki yılın aynı dönemine göre %16,8 artış ile 14,66 Milyar Dolar olarak gerçekleşmişti. Cari yılda ise Ocak- Mayıs döneminde Ülkenin ihracat verileri %0,2 artış gösterirken Demir ve Demir Dışı Metaller sektörü ihracatı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre %16,4 düştü. Cari dönemdeki bu düşüşte Avrupa Birliği’ndeki ekonomik daralma*, parasal sıkılaşma döngüsü ve Türkiye özelinde kurun rekabetçi bir düzeyde olmaması ve geçtiğimiz yıla kıyasla krediye ulaşma olanaklarının sıkılaşmış olması etkili oldu.

*Türkiye’nin demir ve demir dışı metaller sektöründeki ihracatında en büyük paya sahip olan Almanya, 2022 yılının son çeyreğindeki 0,5% küçülmenin ardından 0,3% küçülme ile teknik resesyona girmiştir.

Türkiye’de Metal Sektörünün Karşılaşabileceği

Risk Unsurları Neler?

Ekonomik Koşullar: GSYİH büyümesi, enflasyon ve kur istikrarı gibi faktörler de dahil olmak üzere Türkiye'nin genel ekonomik durumu metal sektörünü etkileyebilir. Ekonomik gerilemeler veya finansal krizler metal ürünlere olan talebi azaltabilir. Hükümet düzenlemeleri ve jeopolitik gerilimler dahil olmak üzere siyasi ve ekonomik belirteçler, metal sektöründeki ticari faaliyetleri doğrudan etkileyebilir. Sektördeki kar marjlarının nispeten düşük olması ve geçtiğimiz yıldaki dalgalı ekonomi politikaları; şirketlerin faaliyetlerini daha yüksek kaldıraçla sürdürmelerine sebep oldu ve önümüzdeki dönemlerde artan faiz oranları, şirketlerin mali yapısındaki borç baskısını daha da artırabilir.
Küresel Metal Fiyatları: Arz-talep dinamikleri, jeopolitik gerilimler ve ticaret politikaları gibi faktörlerin etkisiyle küresel metal fiyatlarındaki dalgalanmalar, metal şirketlerinin karlılığını etkileyebilir ve düşen fiyatlar, gelirler ve marjlar üzerinde baskı oluşturabilir. Değişen talep ve yatırımcı beklentileri, sermaye tahsis stratejilerini değiştirebilir. Türk üreticilerin, sermaye disiplinine odaklanmaya devam ederken aynı zamanda büyüme ve dönüşüme nasıl yatırım yapacaklarını da araştırmaları faydalı olacaktır. Küresel emtia fiyatları, mevcut talep ve Avrupa’da uygulanan ambargo politikaları bu bölgeleri zorlarken, coğrafi yakınlık, uygun navlun imkânı, üretim kabiliyeti ve Avrupa ülkelerine göre daha düşük bir enerji maliyetine sahip talebin Türkiye pazarına yönelmesi açısından bir fırsat yaratabilir. Öte yandan, Avrupa’daki ılımlı resesyon beklentileri belirsizlik olarak göz önüne alınabilir.

Düzenleyici Değişiklikler: Çevre standartları, ticaret tarifeleri, vergilendirme veya iş kanunları ile ilgili hükümet düzenlemeleri ve politikalarındaki değişiklikler, metal sektörünün operasyonlarını, maliyetlerini ve piyasa rekabet gücünü önemli ölçüde etkileyebilir. Metal sanayinde, yerel ürünlerin kalitesi, tedarikçi sayısı ve kalitesi, dışa bağımlılık gibi girdileri etkileyen faktörler, sektörün uluslararası pazarlardaki rekabet gücünü sınırlamaktadır.
Enerji Maliyetleri, Pazarlama Stratejileri ve Teknolojik Atılımlar: Elektrik ve doğal gaz gibi enerji kaynaklarının maliyeti ve bulunabilirliği, metal şirketlerinin üretim maliyetlerini etkileyebilir. Enerji maliyetlerindeki artışlar karlılığı azaltabilir. Öte yandan, metal üretim bölgesindeki şirketlerin, düşük marka ve ülke imajı sorunlarını aşmak için en etkili dijital ve geleneksel kanallar aracılığıyla güçlü pazarlama stratejileri geliştirmesi gerekmektedir. Rusya-Ukrayna arasındaki savaşın küresel ekonomi üzerindeki olumsuz etkileri sürmektedir. Kısmi olarak aşılmış gözüken enerji krizinin ilerleyen dönemde çeşitli faktörlerin etkisi ile yeniden şiddetlenmesi ve enerji fiyatlarının yukarı yönlü hareketi hala olasılıklar arasında sayılmaktadır.

Hammadde Temini: Demir cevheri, kömür veya hurda metal gibi temel hammaddelere erişim olanakları ve maliyeti metal sektörünü etkileyebilir. Tedarik zincirindeki aksamalar veya ham maddelerdeki fiyat dalgalanmaları, üretim maliyetlerini ve tedarik kapasitelerini etkileyebilir.
Tedarik zinciri kesintisi, madencilik ve metal şirketlerinin uzun süredir boğuştuğu bir sorun. Artık kuruluşlar tedarik zincirlerini dönüştürmek, mevcut oynaklığı daha iyi atlatmak ve verimliliği, dayanıklılığı ve şeffaflığı artırmak için yeni fırsatlar bulmak için çabalarını yoğunlaştırıyor.
Türk metal üreticilerinin de mevcut sorunları gidermek için çabalarını bu yöne doğru kaydırması gerekiyor ve yeni yatırım alanları açması gerekiyor. Metalciler, tedarikçilerle daha güçlü ilişkiler ve iş birliğine dayalı sözleşmeler dahil olmak üzere, tedarik zinciri riskini azaltmak için daha yenilikçi, sofistike yaklaşımlar düşünüyor.

Küreseldeki dönüşümde, enerji geçişi talebi değiştiriyor ve şirketler, bakır ve lityum da dahil olmak üzere "geleceğe dönük" emtialara daha fazla yatırım yaparak ve kömür varlıklarını elden çıkararak yanıt veriyor.

Çevresel Kaygılar: Dünya genelinde artan yeşil dönüşüm talebinin etkisiyle, uluslararası ticaretin bir değişim geçirmesi beklenmektedir. Ülkeler iklim ve çevreye ilişkin aldıkları kararları uluslararası ticaret ve sanayi alanında uygulamaya başlamaktadır. Bu durum olası dış ticareti kısıtlayıcı uygulamaların artacağı endişelerini kuvvetlendirmektedir. Diğer yandan toplam dış ticaret hacmi içinde "çevre dostu" olarak nitelendirilen ve çevrenin korunmasına yönelik pozitif etki oluşturan ürünlerin payı giderek artmaktadır. Çevresel sürdürülebilirliğe ilişkin artan farkındalık ve düzenlemeler metal sektörünü etkileyebilir. Şirketlerin daha temiz teknolojilere yatırım yapması gerekebilir veya çevresel kaygıları gideremezlerse itibar riskleriyle karşı karşıya kalabilirler.
Değişen iklim koşullarında su yönetimi ve biyolojik çeşitlilik hızla acil öncelikler haline geliyor ve küresel olarak meydana gelen bu belirsizlik Türkiye coğrafyasını da doğrudan etkiliyor. Metal üreticileri, riskleri ve fırsatları daha iyi değerlendirmeli ve bunları şeffaf, sonuca dayalı ölçüm ve güvence yoluyla ifade etmelidir. Daha titiz raporlamanın metal sektörü açısından kritik hale geleceğini öngörüyoruz.
6 Şubat 2023 günü, İskenderun bölgesini vuran ve bölgedeki fabrikaları mücbir sebep haline getiren yıkıcı bir depremin ardından, Türkiye'nin doğusundaki çelik ticareti ve üretimi durma noktasına geldi. Üreticilerin coğrafi koşullara göre uyum sağlaması, gelecek günlerin kritik konusu haline gelebileceğini düşünüyoruz.

Ticaret ve İhracat Bağımlılıkları Metal Sektöründe Etken!

Türkiye'nin metal ürünler için uluslararası ticarete ve ihracat pazarlarına bağlı olması, sektörü ticari anlaşmazlıklar, korumacı önlemler veya küresel ticaret politikalarındaki değişikliklerle ilgili risklere maruz bırakmaktadır. COVID-19 salgını gibi öngörülemeyen küresel olaylar, tedarik zincirlerini bozabilir, talebi azaltabilir veya metal sektöründe ve daha geniş ekonomide belirsizlik yaratabilir. Bu da Türk metal üreticileri ve tedarikçileri açısından ticaret ve ihracat bağımlıkları açısından yeni riskler doğurabilir. Küresel ekonomideki belirsizlikler ve riskler 2023 yılında dış ticaretin seyrini etkilemeye devam etmektedir. Küresel ticareti olumlu olarak etkileyen faktörlerin başında Çin ekonomisinde yaşanan iyileşme gelmektedir.

Ayrıca ABD ve Avro Bölgesi ekonomilerinin 2023 yılı içinde ekonomik daralma yaşama riskinin azalmış olması da ticaret açısından diğer olumlu bir gelişmedir. Tedarik zincirlerinde yaşanan sorunların kademeli olarak azalması ile birlikte taşımacılık maliyetlerinin düşmesi dış ticaretin gelişimine katkı sağlamaktadır. 2022 yılında aşırı güçlenen ABD Doları'nın 2023 yılında zayıflamaya başlaması, ağırlıklı olarak ABD Doları üzerinden ilerleyen dış ticaretin artışına pozitif katkı yapacak bir faktördür.

İş Gücü Piyasasında Revizyon İhtiyacı!

Metal şirketleri, küresel olarak yaşanan büyük bir emeklilik ve istifa dalgasının ardından şimdiye kadarki en büyük yetenek eksikliğiyle karşı karşıya. Çalışanlar arası sirkülasyon sağlamak ve kritik becerilere sahip yetenekler bulmak, sektörün yetenekleri çekme, elde tutma ve besleme konusundaki yaklaşımının radikal bir şekilde yeniden düşünülmesini gerektirecektir. Türk işletmeciler de genç işçilerle birlikte, bugünün değerleriyle uyumlu amaca uygun bir marka oluşturma çabalarını ikiye katlamak zorundadır.

Demir cevheri: Demir Cevheri: 2020 yılının ikinci yarısından 2021 yılının ilk yarısının sonuna kadar fiyatlarda gerçekleşen yükseliş ve ardından gelen düzeltme sonrasında 2022 yılında dalgalanmalar gerçekleşmiş olup, 2023 yılında demir cevheri fiyatlarının dengelenmesi beklenmektedir.

Çelik şirketleri: Küresel olarak kapasite fazlası var. Ancak yüksek ithalat vergileri sadece, ABD ve Kanada gibi bazı belirli pazarları koruyor.

Demir Dışı: Sektör, güçlü fiyatlar sayesinde nakit zengini. LME (Londra Metal Borsası) Endeksi 2018 yılında yüzde 17 artış sergiledi. LME (Londra Metal Borsası) Endeksi 2022 yılında %10’un üzerinde düşüş sergiledi.

Metal