50 yıl veya belki sadece 20 yıl geriye gidin, Yönetim Kurulunu oluşturan tüm üst düzey yöneticilerin muhtemelen sadece kendi görevleriyle ilişkili bir beceri seti vardı. CEO’lar lider pozisyonunda, COO’lar stratejist ve CFO’lar teknik finansal becerilere sahipti.
Kuşkusuz bu kalıplaşmış, dar bir bakış açısı ama işletmeler genelde departmanlar halinde faaliyet gösteriyordu ve departman işlevlerinin değeri, depatmanlar arası entegrasyon açısından çok ele alınmıyordu.
Ancak zaman değişiyor ve Yönetim Kurulu üyeleri (yavaş yavaş) daha çeşitli hale geliyor ve Yönetim Kurulu masasına daha farklı beceriler ve deneyimler taşıyor. Dahası, finans departmanı gibi farklı departmanlar üzerinde işletmenin geneli açısından önemlerini göstermeleri konusunda baskı var. Bu nedenle, liderler rollerini ve becerilerini genişletiyor ve farklı düşünüyorlar.
Bugünlerde, bir CFO’nun veya herhangi bir finans liderinin masasında oturup sadece sayıları denetlemesi - ve çok az şey yapması – fikri gerçeklikten çok uzak. Bu kişilerin rolleri artık birçok şirkette işletme geneliyle daha entegre ve daha stratejik bir hâle geldi.
Bu, bir süredir genel olarak hissediliyor olsa da, 2020 tarihli Yarının Finans Liderleri anketimiz, CFO'ların stereotipik rollerinden ne kadar uzaklaştıklarını kanıtlıyor.
Modern CFO'yu tanımlama
Anketin bir parçası olarak finans liderlerine tam olarak kendilerini nasıl algıladıklarını sorduk ve bunun için kendilerini aşağıda yer alan ve her biri farklı sorumluluklar, yetenekler ve tutumların özel bir kombinasyonu olan dört ‘kişilik’ sınıfından birine yerleştirmelerini istedik.
- Teknisyen – Finansal göstergelere odaklanan ve bu göstergeleri yakından ve çok düzenli olarak takip eden bir uzman. Detay odaklı ve iç finansman araçları ve sistemleri hakkında çok iyi bilgi sahibi.
- Stratejist – Her zaman finans fonksiyonunun ötesinde bir genel bakış elde etmeye çalışan uzun vadeli bir düşünür. Şirketinin genel büyümesini artırmak için verilen stratejik kararlarda önemli bir rol oynamaya çalışır.
- Yenilikçi – Meraklı, çevik ve genelde ekip/şirket verimliliğini artırmak için dahili çalışma yollarına meydan okuyan yeni fikirler ve teknolojiler arayışında. Teknolojinin gelecekte şirketteki rolünü radikal şekilde değiştireceğine inanıyor.
- Kolaylaştırıcı – Destekleyici ve yardım etmeye istekli. Çabalarını, şirketin finansal durumuyla ilgili net bir resim çizmeye odaklayarak kararların verilmesini kolaylaştırmaya çalışır. Ayrıca şirket içinde işbirliği ve müzakereleri teşvik eder.
‘Teknisyen’ daha geleneksel bir CFO rolünü temsil etse de katılımcıların sadece %22’si kendisini bu kategoriye yerleştirdi. Finans liderlerinin büyük bir farkla çoğunluğu (%48’i) "stratejist" kişiliğinin kendilerini en iyi tanımladığını hissetti.
Bu, işletme işlevlerinin birbirlerinden izole şekilde çalışmadığı fikriyle örtüşüyor. Stratejist olmanın merkezinde, işletme genelindeki departmanların hepsiyle çalışabilme, görüş ve göstergeleri diğer departmanlarınkiyle karşılaştırabilme yer alır.
CFO’ların işletme genelindeki daha geniş işlevi
Çok sayıda finans liderinin kendilerini stratejist olarak görmesi – işin geneline hakim olmaya çalışması- bir CFO'nun CEO gibi düşünmesi gerektiği -ve gerektiğinde bu rolü doldurabilmesi şeklindeki yaygın görüşle uyuşuyor. Markus Schneider, Almanya’dan Kerberos Management’ın CFO’sunun da ankette belirttiği gibi: “CEO 'dört haftalığına izne çıkıyorum' ya da ‘karantinadayım’ dediğinde bu hiçbir zaman sorun olmamalı. CFO bu rolü üstlenmeye hazır olmalıdır.”
Bununla birlikte, tüm iş fonksiyonlarında teknolojinin artan kullanımına doğru devam eden değişime ragmen katılımcılardan sadece %20’sinin kendilerini “yenilikçi” olarak tanımlaması ilginç. Ancak, görüşmelerin devamında bazı CFO'lar yenilikçi ve kolaylaştırıcı olarak görülme arzusundan bahsetti – yine, teknisyen kişiliğinden bir uzaklaşmayla...
Bunun nedeni, teknisyen kişiliğinin temsil ettiği becerilerin bir finans liderinde zaten olması gerektiğinin düşünülmesi olabilir. Ayrıca, stratejistler teknolojiyi beceri setlerine dahil etmeye başladığından çizgiler de bulanıklaşmaya başlamış olabilir.
Kriz zamanlarında CFO'lar
CFO'nun rolü nasıl değişirse değişsin (ister daha stratejik hale gelsin ister yeniliğe gittikçe daha fazla dahil olsun) işletmenin finansal performansının ayrıntılarını incelemeye yönelik temel becerileri hiç bir zaman körelmeyecektir.
Bu, özellikle ayrıntılara ve teknik bilgiye dikkat edilmesi gereken Covid-19 salgını gibi zorlu ortamlarda önemlidir.
İlk olarak Covid-19'dan önce anketi gerçekleştirdikten sonra Mayıs ayında katılımcılara krize verdikleri yanıtı ölçmek için yeniden anket yaptık. Şunu belirtmek gerekir ki, kendilerini 'teknisyen' olarak tanımlayanların %18'i krizle “başa çıkmayı çok kolay” bulduğunu söylerken, kendilerini diğer kategorilerde görenlerden sadece %3'ü bunu söyleyebildi. Şu açık ki, özellikle zor zamanlarda, dengenin, bilim ve sanat arasında sağlanması gerekiyor yani teknisyen ve stratejist arasında.
Modern finans liderinin rolü değişiyor ve değişmeye devam edecek – muhtemelen CFO'nun dört kişiliğin bir karışımını benimsemesi gerekecek. Ya da en azından finans fonksiyonunun bir bütün olarak bunu yapması gerekecek. Bu da finans fonksiyonunun kendisinin ve bir bütün olarak işletmedeki kilit rolünün önemini daha da vurguluyor.
